Pakiet demokratyczny, czyli zmiany w regulaminie Sejmu proponowane przez PiS, dotyczą szeregu procedur związanych m.in. z zakazywaniem odrzucania obywatelskich projektów w pierwszym czytaniu, likwidacją zamrażarki, czyli możliwości blokowania inicjatyw opozycyjnych przez marszałka, wprowadzeniem instytucji realnej debaty rządu z opozycją w postaci godziny pytań podczas obrad parlamentarnych.
Pakiet demokratyczny, czyli zmiany w regulaminie Sejmu proponowane przez PiS dotyczą szeregu procedur związanych m.in. z zakazywaniem odrzucania obywatelskich projektów w pierwszym czytaniu, likwidacją zamrażarki, czyli możliwości blokowania inicjatyw opozycyjnych przez marszałka, wprowadzeniem instytucji realnej debaty rządu z opozycją w postaci godziny pytań podczas obrad parlamentarnych.
Projekt został zgłoszony przez posłów PiS jeszcze w poprzedniej kadencji, ale wtedy został odrzucony. Teraz ma szanse wejść w życie i gwarantować sprawną i demokratyczną pracę Sejmu nad projektami ustaw i wprowadzaniem ich w praktyce.
Poniżej zasadnicze założenia pakietu demokratycznego zaproponowanego przez Prawo i Sprawiedliwość:
Pakiet demokratyczny
1.) Likwidacja zamrażarki- obowiązek przeprowadzenia I czytania w ciągu 4 miesięcy od zgłoszenia projektu.
2.) Projekty obywatelskie w trakcie I czytania nie mogą być odrzucone
3.) Likwidacja zamrażarki w podkomisjach – zwołanie podkomisji na wniosek 1/3 członków podkomisji
4.) Kluby opozycyjne mogą zgłaszać do porządku obrad 1 punkt
5.) Zwiększenie możliwości zabrania głosu przez kluby poprzez wystąpienie Przewodniczącego Klubu w każdym punkcie porządku obrad, poza kolejnością mówców
6.) Zamiast pytań i informacji w sprawach bieżących pytania do Prezesa Rady Ministrów i członków rządu na każdym pierwszym w miesiącu posiedzeniu Sejmu zgłaszane przez kluby opozycyjne
Poniżej treść projektu uchwały:
Projekt
UCHWAŁA
Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
z dnia âŚâŚâŚ. 2015 r.
w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Art. 1.
W uchwale Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2012 r. poz. 32 z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) po art. 8 dodaje się art. 8a w brzmieniu:
„Art. 8a. Po uchwaleniu przez Sejm wotum zaufania dla Rady Ministrów władze klubów poselskich oraz kół poselskich składają na piśmie Marszałkowi Sejmu oświadczenie o udzieleniu albo odmowie udzielenia poparcia Radzie Ministrów.”;
2) w art. 34 ust. 8 otrzymuje brzmienie:
„8. Projekty, co do których istnieje wątpliwość, czy nie są sprzeczne z prawem, w tym z prawem Unii Europejskiej lub podstawowymi zasadami techniki prawodawczej, Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, może skierować celem wyrażenia opinii do Komisji Ustawodawczej. Komisja może większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy członków Komisji zaopiniować projekt jako niedopuszczalny. Projektowi zaopiniowanemu jako niedopuszczalny Marszałek Sejmu może nie nadać dalszego biegu.”;
3) w art. 37 po ust. 4 dodaje się ust. 5 i 6 w brzmieniu:
„5. Pierwsze czytanie odbywa się nie później niż w terminie 4 miesięcy od dnia złożenia projektu ustawy (uchwały) do Marszałka Sejmu z zastrzeżeniem ust. 6.
6. Przepisu ust. 5 nie stosuje się do projektów, którym Marszałek Sejmu nie nadał dalszego biegu na podstawie art. 34 ust. 8 oraz do projektów ustaw wniesionych na podstawie art. 118 ust. 2 Konstytucji.”;
4) w art. 39:
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu kończy się skierowaniem projektu do komisji, chyba że Sejm w związku ze zgłoszonym wnioskiem odrzuci projekt w całości, z zastrzeżeniem ust. 2a.”,
b) po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
„2a. W pierwszym czytaniu nie można zgłosić wniosku o odrzucenie projektu ustawy wniesionego na podstawie art. 118 ust. 2 Konstytucji.”;
5) w art. 165 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. W pracach podkomisji odpowiednie zastosowanie mają przepisy art. 149, 150, 151, 152 ust. 1 i 2, art. 154 ust. 1, 1a, 3 i 5, art. 155, 156 i art. 163a ust. 1.”;
6) w art. 169 w ust. 2 pkt 17 otrzymuje brzmienie:
„17) pytania do Prezesa Rady Ministrów oraz członków Rady Ministrów,”;
7) w art. 173:
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Porządek dzienny posiedzenia Sejmu ustala Marszałek Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, z zastrzeżeniem ust. 5a.”,
b) uchyla się ust. 3 – 5,
c) po ust. 5 dodaje się ust. 5a, 5b i 5c w brzmieniu:
„5a. Klubom, które złożyły na piśmie Marszałkowi Sejmu oświadczenie o odmowie udzielenia poparcia Radzie Ministrów przysługuje łącznie prawo uzupełnienia porządku dziennego posiedzenia Sejmu o jeden punkt.
5b. Informacje o propozycji uzupełnienia porządku dziennego, o którym mowa w ust. 5a, kluby przedstawiają Marszałkowi Sejmu w formie pisemnej do godziny 18.00 dwa dni przed dniem rozpoczęcia posiedzenia Sejmu.
5c. O kolejności wprowadzania punktów zgłoszonych przez kluby decyduje Prezydium Sejmu”,
d) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
„6. Przepisów ust. 5a i 5b nie stosuje się do wniosku, o którym mowa w art. 10a ust. 1.”;
8) w art. 186 po ust. 3 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
„4. Marszałek Sejmu udziela głosu przewodniczącym klubów parlamentarnych w punktach porządku obrad poza kolejnością mówców, z ograniczeniem do jednego wystąpienia w każdym punkcie porządku dziennego.”;
9) w dziale III rozdział 4 otrzymuje brzmienie:
„Rozdział 4
Interpelacje, zapytania poselskie i pytania do Prezesa Rady Ministrów oraz członków Rady Ministrów”;
10) art. 191 otrzymuje brzmienie:
„Art. 191. 1. Interpelacje i zapytania poselskie mogą być kierowane do członków Rady Ministrów.
2. Marszałek Sejmu wprowadza do porządku dziennego każdego posiedzenia Sejmu punkt „Pytania do Prezesa Rady Ministrów oraz członków Rady Ministrów”.”;
11) art. 194 otrzymuje brzmienie:
„Art. 194. 1. Klubom i kołom, które w oświadczeniu, o którym mowa w art. 8a, nie udzieliły poparcia Radzie Ministrów, przysługuje prawo zadawania na pierwszym posiedzeniu Sejmu każdego miesiąca pytań Prezesowi Rady Ministrów oraz członkom Rady Ministrów.
2. Kluby i koła, którym przysługuje prawo zadawania pytań, informują na piśmie Marszałka Sejmu, do godziny 21.00 na dwa dni przed dniem rozpoczęcia posiedzenia Sejmu, o ogólnej tematyce zadawanych pytań, wraz ze wskazaniem ich adresatów.
3. Podczas rozpatrywania punktu porządku dziennego, o którym mowa w art. 191 ust. 2, w posiedzeniu Sejmu uczestniczą Prezes Rady Ministrów bądź wyznaczony przez niego Wicepremier i członkowie Rady Ministrów, będący adresatami pytań.
4. Pytania są zadawane ustnie i wymagają bezpośredniej odpowiedzi.
5. Postawienie pytania nie może trwać dłużej niż 5 minut, udzielenie odpowiedzi na pytanie nie może również trwać dłużej niż 5 minut.
6. Klub lub koło decyduje, czy w jego imieniu, w ramach przysługującego mu limitu czasowego, wystąpi jeden czy też więcej posłów.
7. Posłowie, którzy zamierzają zadać pytanie, zapisują się do głosu u sekretarza Sejmu prowadzącego listę posłów zadających pytanie.
8. Kolejność wystąpień w dyskusji określa Marszałek Sejmu, uwzględniając naprzemienne zabieranie głosu przez posłów z klubów i kół, którym przysługuje prawo zadawania pytań, o których mowa w ust. 1.
9 Czas przeznaczony na rozpatrzenie punktu „Pytania do Prezesa Rady Ministrów oraz członków Rady Ministrów” nie może być dłuższy niż 180 minut.
10. Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, ustala podział czasu, o którym mowa w ust. 9, pomiędzy kluby i koła, którym przysługuje prawo zadawania pytań, o których mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę liczebność klubu lub koła.”;
12) uchyla się art. 196.
Art. 2.
Przepisy art. 1 pkt 2-7 stosuje się do projektów ustaw (uchwał) wniesionych po dniu wejścia w życie niniejszej uchwały.
Art. 3.
Uchwała wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
U Z A S A D N I E N I E
Projekt zmian przepisów Regulaminu Sejmu RP ma na celu wzmocnienie autorytetu Parlamentu i jego funkcji kontrolnych, poprawę jakości procesu legislacyjnego oraz zwiększenie praw opozycji parlamentarnej zgodnie z dobrymi wzorcami państw europejskich o długiej tradycji demokratycznej. Kryzys Parlamentaryzmu i spadek zaufania obywateli do instytucji demokracji przedstawicielskiej jest zjawiskiem ogólnoeuropejskim. Dojrzałe demokracje reagują na to zjawisko poprzez ustrojowe wzmocnienie Parlamentu, nie rzadko projekty reform zakładają konstytucyjną ochronę praw opozycji parlamentarnej. Był to jeden z zasadniczych celów szerokiej nowelizacji konstytucji V Republiki Francuskiej dokonanej w lipcu 2008 roku.
W Polsce kryzys zaufania do Parlamentu